Voeren versus intensiteit arbeid bepalen

Voeren versus intensiteit arbeid bepalen

Bepalen intensiteit arbeid
Een paard dat arbeid verricht heeft een verhoogde energie- en eiwitbehoefte. Op basis van het gewicht van het paard, de ruglast van het paard (gewicht ruiter + tuig) en de intensiteit van de arbeid kan bepaald worden hoe hoog de energie- en eiwitbehoefte is.

Daarnaast gaat het stofwisselingsniveau omhoog bij paarden die arbeid verrichten. Hiervoor dient een toeslag op de onderhoudsbehoefte gegeven te worden. De intensiteit van de arbeid heeft geen invloed op deze verhoging, maar is alleen afhankelijk van het lichaamsgewicht van het paard.

De intensiteit van de arbeid is onderverdeeld in 4 klassen: Dit zijn de Nederlandse nivo’s excuses dat ik ze niet heb doorgerekend naar onze nivo’s hier maar daar weet ik te weinig van. Jullie weten dit beter.
Klasse 1: Alle sporten, recreatief t/m klasse L (denk ook aan bosritten en manegearbeid)
Klasse 2: Alle sporten, klasse M-Z
Klasse 3: Alle sporten, klasse Z-ZZ  (nationaal/internationaal)
Klasse 4: Eventing, draf- en rensport (nationaal/internationaal)

Onderhoudsbehoefte voor paarden die arbeid verrichten (per dag)
In onderstaande tabel is de onderhoudsbehoefte + toeslag voor verhoogd stofwisselingsniveau opgenomen. EWpa = energiewaarde paard/ VREp = verteerbaar ruw eiwit paard

EWpa is een Nederlandse eenheid voor energie die in het buitenland niet wordt erkend. In andere landen wordt Digestible Energy (DE) uitgedrukt in MegaJoules (MJ).

Energie- en eiwitbehoefte voor arbeid (per uur)

Dit is de energie- en eiwitbehoefte voor het verrichten van de gevraagde arbeid. Tel dit op bij de behoefte uit bovenstaande tabel en je weet de totale energiebehoefte van je paard per dag.

Bron: CVB Tabellenboek Veevoeding 2010

Voorbeeldberekening:

Gegevens:
Paard: 400 kg
Klasse arbeid: 1
Aantal uur training per dag: 2 uur

Onderhoudsbehoefte per dag:
EWpa: 3,87
VREp: 285

Behoefte voor arbeid:
EWpa: 0,80 x 2 = 1,6
VREp: 60 x 2 = 120

Totale energie- en eiwitbehoefte per dag:
EWpa: 3,87 + 1,6 = 5,47
VREp: 285 + 120 = 405 

Top 3 meest gemaakte voerfouten
Dierenartsen stellen dat ca. 70% van de aandoeningen bij paarden direct of indirect veroorzaakt worden door verkeerd voeren. Dit terwijl iedere paardenhouder graag het beste voor zijn/haar paard wil. Maar wat gaat er dan veelal mis in het rantsoen van een paard?

1. Te weinig en/of slechte kwaliteit ruwvoer
Veel paardenhouders hebben geen idee hoeveel kg ruwvoer zij precies geven. Er wordt vaak gepraat over plakken, armen en hopen hooi en kuilgras. Maar meestal is onbekend hoeveel kg dit precies is. Weeg je ruwvoer, zodat je precies weet hoeveel je paard krijgt en of hij daarmee voldoende vezels binnen krijgt om de spijsvertering gezond te houden. En verspreid deze hoeveelheid over minimaal 3 keer per dag, zodat een paard nooit te lang zonder voer staat.

De kwaliteit van ruwvoer voor paarden laat vaak te wensen over. Vooral op pensionstallen en maneges is de prijs soms belangrijker dan de kwaliteit, waardoor het ruwvoer stof en/of schimmel bevat. Let op de fysieke eigenschappen van het ruwvoer door te kijken, ruiken en voelen. En laat indien mogelijk een ruwvoeranalyse uitvoeren, zodat je weet wat je voert en eventuele tekorten kan aanvullen.

2. Teveel aanvullingen/extra's
De behoefte van een paard wordt vaak overschat, waardoor teveel krachtvoer wordt bijgevoerd. Meestal wordt de hoeveelheid kg krachtvoer per dag te hoog door het combineren van diverse producten. Veel paarden krijgen zowel brok als muesli en soms wordt hier nog een voedermiddel aan toegevoegd of zelfs nog enkele supplementen. Dit kan ervoor zorgen dat het rantsoen uit balans gebracht wordt. De meeste paarden die tot zwaar niveau moeten presteren zouden voldoende moeten hebben aan maximaal 3 kg krachtvoer. En paarden die lichte arbeid verrichten en voldoende ruwvoer van goede kwaliteit krijgen, zouden zelfs alleen een kleine aanvulling met vitaminen en mineralen nodig hebben. Het voer wat wij hebben is exact te controleren hoeveel er van alles in zit. Kijk maar naar het etiket. Alles is op de verschillende nivo’s in balans, vandaar ook de verschillende namen.

Ook het voeren van diverse extra's zoals brood, appels, wortels, suikerklontjes, snoepjes etc. zijn allemaal producten die in totaal erg veel voedingstoffen (vooral suikers) kunnen geven.

3. Te snelle overgangen
Verandering van spijs doet eten. Dit geldt voor paarden niet. Paarden hebben baat bij regelmaat. Een constant rantsoen met zo min mogelijk veranderingen. Dus probeer het rantsoen zo veel mogelijk gelijk te houden en niet steeds te wisselen van voer. 

Veel problemen ontstaan in het voorjaar, wanneer paarden vanaf het stalrantsoen weer naar de weide mogen. Het rantsoen verandert abrupt, waardoor de spijsvertering van een paard verstoort raakt. Een paard heeft de tijd nodig om te kunnen wennen aan een nieuw rantsoen. Bijvoorbeeld door elke dag een uurtje langer te beweiden.  

Behoefte vitaminen en mineralen
Op veel plaatsen krijgen we analysenwaarden van paardenvoer te zien. In folders, op etiketten, websites en uiteraard VoerVergelijk.nl kunnen we gehalten vinden wat er in je paardenvoer zit. Maar hoeveel vitaminen en mineralen heeft jouw paard per dag nodig?

Bekijk de totale behoefte per dag van jouw paard aan vitaminen en mineralen in onderstaand schema. Vergeet niet om de vitaminen en mineralen afkomstig uit gras (weidegang) en ruwvoer mee te tellen in een berekening. De onderstaande waarden geven een indicatie van de behoeften van een paard, maar uiteindelijk is de conditie en uitstraling van het paard de beste graadmeter voor de gezondheid.

Behoefte vitaminen en mineralen per kg lichaamsgewicht van volwassen paarden

* De behoefte van calcium, fosfor en magnesium loopt op in de laatste 5 maanden van de dracht in plaats van de laatste 3 maanden
** De behoefte van lysine loopt op in de laatste 7 maanden van de dracht in plaats van de laatste 3 maanden

Alle waarden zijn teruggerekend naar de eenheid per kg lichaamsgewicht. Bovenstaande tabel is toepasbaar voor pony's/paarden van 300 - 700 kg lichaamsgewicht. Voorbeeld: een paard van 600 kg die alleen in zijn basisbehoefte moet voorzien heeft 600 x 0,052 gr = 31,2 gram calcium per dag nodig afkomstig uit het totale rantsoen.

De behoeften van jonge paarden liggen anders maar laten we hier even buiten. Als iemand ze wil hebben kun je het me altijd vragen.

Hulp bij rantsoenberekening
Bij het uitvoeren van een rantsoenberekening moeten alle componenten naar dezelfde eenheid terug gerekend worden om een vergelijking of optelsom te kunnen maken.

Terugrekenen naar kg droge stof

Voorbeeld
Je voert elke dag 5 kg hooi en 4 kg kuilgras en je hebt van beide ruwvoeders een analyse laten maken. Het grashooi bevat 7,9% ruw eiwit per kg product en het kuilgras 8,1% ruw eiwit per kg product.
 

Om de hoeveelheid eiwit per kg droge stof te berekenen dien je de volgende berekening uit te voeren:
Percentage per kg product/ percentage droge stof) * 100 =

Voorbeeldberekening grashooi: (7,9/83,5) * 100 = 9,5%

Percentages omzetten naar grammen

Voorbeeld
Je voert 2 kg brok per dag en 1 kg muesli. Je wilt een optelsom maken van de hoeveelheid Calcium in het totale krachtvoer.

Op het etiket van de brok staat dat het 0,9% Calcium per kg bevat en op het etiket van de muesli wordt dit in gram/kg gegeven. De muesli bevat 7 gram Calcium per kg.
 

1% per kg is hetzelfde als 10 gram per kg. Dus 0,9 x 10 = 9 gram/kg x 2 kg per dag is 18 gram Calcium per dag.

Dit is slechts een voorbeeld om je een idee te geven van hoe de hoeveelheden uiteen kunnen lopen.

Grasrantsoen
In het rantsoen van een paard worden de uren weidegang vaak niet meegerekend, terwijl dit toch een belangrijk onderdeel van het rantsoen kan vormen. Een grasrantsoen kan in de Nederlandse weilanden snel tot vervetting leiden, daarom is een gecontroleerde grasopname belangrijk.

Gras bevat 15 – 20% droge stof. Dit betekent dat de rest 80 – 85% uit water bestaat. Een paard kan 2% van zijn lichaamsgewicht aan droge stof opnemen per 24 uur. Afhankelijk van de kwaliteit van het gras en de behoefte van het paard. Voor een paard van 600 kg komt dit op 12 kg droge stof. Dit betekent dat een paard met dit gewicht maximaal 60 – 80 kg vers gras per 24 uur kan opnemen.

Als een paard slechts enkele uurtjes per dag op de weide staat zal hij vrijwel constant grazen. Bij een gemiddelde grasmat neemt een groot paard circa 4 - 5 kg per uur op. Voor een pony is dit ca. 2,5 – 3,5 kg vers gras per uur.

Gemiddelde voedingswaarde vers weidegras paarden

Op basis van vers gras - standweide CVB Veevoedertabel 2016

Teveel gras
Een paard wordt snel dik op een dieet van gras. Voornamelijk gras van rijke weilanden kan gemakkelijk vervetting veroorzaken. De hoeveelheid bemesting en regen heeft grote invloed op snelheid waarmee het gras groeit en de kwaliteit van het gras. Als je paard veel gras krijgt kun je minder krachtvoer geven en/of de grasopname te beperken. Gras bevat veel energie en eiwit, waardoor je duidelijk minder krachtvoer kunt geven. Let op: De mineralenvoorziening in gras kan wisselend zijn, waardoor het bijvoeren van mineralen wel noodzakelijk kan zijn als je weinig krachtvoer geeft.

Door een stroomdraadje te verzetten ‘stripgrazen’ of ‘strookbegrazing’ krijgen ze dagelijks een stukje weiland extra. Je kunt ook de weidegang beperken door je paard enkele uren per dag te laten grazen en verder te houden in een paddock. Een andere oplossing om de grasopname te beperken is een grasmasker. Door het grasmasker heen kunnen ze toch sprietjes gras binnen krijgen, maar niet zoveel.

Te weinig gras
Paarden grazen ook als er bijna geen gras meer staat. Ze trekken dan de plantjes met wortel uit de grond. Hierdoor nemen paarden veel zand op en de grasmat wordt vernield. Als een paard teveel zand binnen krijgt kan een zandophoping, diarree of (zand)koliek ontstaan. Om het gras te laten hergroeien is het nodig om paarden regelmatig op een ander stukje te zetten en het gras goed te onderhouden door middel van bemesting. Heb je niet de beschikking over meerdere percelen voer dan hooi of kuil bij om een kale weide te voorkomen.

Weidegang
Paarden zijn van nature grazers. De meest natuurlijke manier om paarden te houden is dan ook om ze de hele dag te laten grazen.
In de vrije natuur besteed een paard circa 14 – 16 uur bezig met grazen en bewegen. Het maagdarmkanaal is ingesteld om continue vezelrijke voeding te verwerken. Om deze redenen is weidegang erg goed voor een paard. Sociaal en fysiek contact is voor het welzijn van het paard ook erg belangrijk. Dit is vaak op stal niet mogelijk.

Onderhoud
Een weide heeft onderhoud nodig. Het gras moet groeien, onkruiden en mollen moeten bestreden worden en je moet de mest verwijderen.
Als de grasmat gezond is krijgen onkruiden geen kans. Je kunt de groei ondersteunen door kunstmest te strooien en te kiezen voor speciale graszaadmengsels voor paarden. Deze grassoorten hebben een lager groeipunt, waardoor ze beter bestand zijn tegen grazen en vertrappen.

Op de plaatsen waar mest ligt eten de paarden het gras niet en het gras eronder zal afsterven. Verdeel de mest over het land door de weide te slepen of haal de mest uit de weide. Dit kost meer werk, maar is ook goed tegen wormbestrijding.

Om wormbesmetting tegen te gaan is kruisbegrazing met koeien of schapen ook erg goed. De mest van koeien en schapen bevatten geen paardenvormen. Hierdoor wordt de cyclus van de worm onderbroken en krijgt het weiland natuurlijke bemesting. Schapen eten planten die paarden laten staan. Hierdoor verbetert de kwaliteit van de graszode.

Voila dat was weer een heel verhaal maar zeker in deze tijd waar we overgaan van binnen naar buiten zeker de moeite waard om door te lezen. Ook heel belangrijk is goed te kijken naar wat er op de voerpakken staat wat er gevoerd wordt zodat je nooit te veel of te weinig geeft. En denk eraan bij twijfel bel app of mail want we staan altijd voor jullie klaar.

Volgende week pakken we eens een paar veel voorkomende problemen/ ziektes en gaan daarmee aan de gang. Veel leesplezier en wederom bedankt aan Voervergelijk.nl